Türkiye’ de ilk Covid-19 vakasının göründüğü tarih olan 11 Mart 2020 sonrasında birçok firma uzaktan çalışmaya başladı. Uzun bir süre devam eden homeoffice çalışmalar birçok firma tarafından pandemi ile kısıtlı kalmayacağını, devamlı bir şekilde uzaktan çalışmaya geçtiğini de duyurdu. Vaka sayılarındaki artış ve firmalar tarafından uzaktan çalışmaların kalıcı olacağının da duyurulması ile birlikte 10 Mart 2021 tarihinde Resmi Gazete’ de yayınlanan yönetmeliğe göre uzaktan çalışma şartları yasal olarak belirlenmiş oldu.
Uzaktan Çalışma Sözleşmesi Yazılı Olarak Yapılmalı
Sözleşmede; işin tanımı, yapılma şekli, işin süresi ve yeri, ücret ve ücretin ödenmesine ilişkin hususlar, işveren tarafından sağlanan iş araçları, ekipman ve bunların korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin işçiyle iletişim kurması ile genel ve özel çalışma şartlarına ilişkin hükümler yer alır.
Çalışma Mekanının Belirlenmesi
Uzaktan çalışmaya geçmeden önce çalışan ve işveren çalışma mekanını birlikte belirlemelidir. Mekanın belirlenmesinde doğacak maliyetlerin karşılanması ise iki tarafın birlikte verdiği karar doğrultusunda yazılı hale getirilecektir.
Malzeme ve İş Araçlarının Temini ve Kullanımı
Uzaktan çalışanın işini yerine getirebilmesi için gerekli iş araç ve gereçlerinin işveren tarafından sağlanmalıdır. Ayrıca çalışanın kullanacağı bu malzeme ve iş araçlarının, kullanım esasları ile bakım ve onarım koşulları açık ve anlaşılır bir şekilde uzaktan çalışana yazılı olarak bildirilmeli. İş araçlarının işveren tarafından sağlanması halinde, bunların işçiye teslim edildiği tarihteki bedellerini belirten iş araçları listesi, işveren tarafından iki nüsha şeklinde yazılı olarak işçiye teslim edilir, bir nüsha özlük dosyasına kaldırılır. İş araçlarının listesi, iş sözleşmesi içerisinde veya sözleşme tarihinde iş sözleşmesine ek olarak düzenlenirse ayrıca yazılı belge düzenlenmesi şartı aranmaz.
Çalışma Sürelerinin Belirlenmesi
Mevzuatta öngörülen sınırlamalara bağlı kalmak koşuluyla taraflarca çalışma saatlerinde değişiklik yapılabilir. Fazla çalışma işverenin yazılı talebi üzerine, işçinin kabulü ile mevzuat hükümlerine uygun olarak yapılır.
Verilerin Korunması
İşveren; uzaktan çalışanı, işyerine ve yaptığı işe dair verilerin korunması ve paylaşımına ilişkin işletme kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirir ve bu verilerin korunmasına yönelik gerekli tedbirleri almalı, korunması gereken verinin tanım ve kapsamını sözleşmede belirtmelidir.
İş Sağlığı ve Güvenliğine İlişkin Tedbirlerin Alınması
İşveren, yapılan işin niteliğini dikkate alarak iş sağlığı ve güvenliği önlemleri hususunda çalışanı bilgilendirmekle, gerekli eğitimi vermekle, sağlık gözetimini sağlamakla ve sağladığı ekipmanla ilgili gerekli iş güvenliği tedbirlerini almakla yükümlüdür.
Uzaktan Çalışmaya Nasıl Geçilir?
· İş ilişkisi doğrudan uzaktan çalışma sözleşmesi ile kurulabilir ya da mevcut sözleşme uzaktan çalışma sözleşmesine dönüştürülebilir.
· Talepler yazılı olarak yapılır.
· Talepler belirlenen usul doğrultusunda işverence değerlendirilir.
· Talep değerlendirilirken, işin ve işçinin niteliği gereği uzaktan çalışmaya uygunluğu ile işverence belirlenecek diğer kıstaslar kullanılır.
· Taleplerin değerlendirilme sonucu otuz gün içinde çalışana usulünce bildirilir.
· Talebin kabul edilmesi halinde sözleşme yapılır.
· Uzaktan çalışmaya geçen çalışan, tekrar işyerinde çalışma talebinde bulunabilir. İşveren değerlendirmekle yükümlüdür.
· Uzaktan çalışmanın mevzuatta belirtilen zorlayıcı nedenlerle işyerinin tamamında veya bir bölümünde uygulanacak olması halinde uzaktan çalışmaya geçiş için işçinin talebi veya onayı aranmaz.